"Акча турында сөйләшкәндә йокымсырап утырырга ярамый"- "Әтнә таңы"

Киләсе елда Татарстан бюджетында чыгымнар 7,6 миллиард сумга күбрәк булачак дип фаразлана. Дөрес, 2017 ел казнасы тулысынча исәпләнеп бетмәгән әле. Алай да алда безне ни көтә дип баш ватасы юк.

Президент акча турында сөйләшкәндә йокымсырап утырмаска киңәш итте. Хөкүмәт йортында рес­публиканың финанс, казначылык һәм салым органна­рының 2016 елның тугыз аенда Татарстан тупланма бюджетын үтәү нәтиҗәләре турында сөйләштеләр.

Ки­ңәш­мәне Президент Рөстәм Миңнеханов алып барды. Татарстан финанс минис­тры Радик Гайзатуллин сүзләренә караганда, шушы чорда тупланма бюджетка салым һәм салымга бәйле булмаган 164,9 миллиард сум акча кергән. Республика бюджетына 136,7 миллиард сум акча җыйганнар. Узган елның шушы ук чоры белән чагыштырганда, республика казнасында салым түләүләре 7 миллиард сумга кимегән. Ә менә туп­ланма бюджетта, кире­сенчә, арту сизелә. Бу - шул исәптән физик затларга салына торган салым түләү­ләренең артуына да бәйле. Агымдагы елның тугыз аенда әлеге сан 11 процентка арткан.

Татарстан бюджетына - 31,2, җирле казналарга исә 13,6 миллиард сум акча кергән. Салымнарны вакытында тү­ләргә ки­рәк икәнен киңәш­мәдә катнашкан Татарстан прокуроры Илдус Нәфый­ков та искәртте. Тупланма бюджеттагы чыгымнар 169 миллиард сум тәшкил итә. Шуның 145,6 миллиард сумы рес­публиканыкына туры ки­лә.

"Быелның тугыз аенда республика учреж­дение­ләре бюджеттан тыш 5,1 миллиард сум керем алган. Бу - узган елга караганда күбрәк", - диде министр. 1 октябрьгә алынган мәгълү­матларга караганда, дәүләт бурычы 95,1 миллиард сум тәшкил иткән. Ел башы белән чагыштырганда ул 3,8 миллиард сумга арткан. Радик Гайзатуллин моны федераль казнадан бюджет кредиты алу белән бәйләп аңлатты. Рубльгә бәйле үз­гәрешләр дә тәэсир иткән, әлбәттә. Киләсе елда казнада чыгымнар керемнәргә караганда 7,6 миллиард сумга күбрәк булачак дип фаразлана.

2017 ел бюджетын фаразлаганда бер баррель нефть бәясен - 40 доллар, доллар курсын - 65 сум, ә инфляцияне 4,9 проценттан чыгып исәпләгәннәр. Министр әйтүенчә, ке­рем­нәр - 166,8, чыгымнар исә 174,4 миллиард сум тәшкил итәчәк. Шунысы да бар: әлегә бюджетта федераль акчалар исәпкә алынмаган. Икътисадый тотрыксызлык аркасында былтыргы бюджет бер еллык итеп кенә кабул ителде. Киләсе елга фаразларны 2018-2019 елларны да исәпкә алып төзе­гәннәр.

Киңәшмәдә Рөстәм Миң­неханов җитдирәк булырга да киңәш итте. Акча турында сөйләшкәндә йокымсырап утырырга ярамый, диде ул, залда утыручыларны шелтәләп. Вакыты да, урыны да ул түгел!

("Ватаным Татарстан", /№ 153, 18.10.2016/)