Элек кеше кешегә иптәш булды

1961нче ел. Август аеның иң матур, кыр эшләренең гөрләгән чагы. Киров исемендәге колхозның 4 бригадасы Яңа Җөлби басуында арыш урагын тәмамлап, Олы Әтнәнең хәзерге гараж урнашкан басуына комбайн белән күчендек. Мин ашлыкны үлчәүче, комбайнчы - Әтнә егете Фәрит Мостафин. Һәр комбайнда бер үлчәүче. Ашлыкны ике машина - Равил абый Бәйрәмов һәм Васил абый ташып тора. Көндез комбайннан ташысалар, төнлә чираттан элеваторга ашлык илтәләр. Ашлыкның бер граммы да югалмый, күзәтү астында була иде. Кичке 10нарда бухгалтер Мөхәмәтгали абый Шаһиев үлчәүчеләрдән көндәлекләр кабул итә. Бер минут та соңга калырга ярамый, бик төгәл кеше иде мәрхүм.

Шулай, сәгать 10нарда көндәлекне бастырып, җәяүләп авылга кайтырга чыктым. Идарәдә дежур торучы абый да: "Сеңлем, соңга калдың, ара ерак, куркырсың инде", - дип озатып калды. Кайтмый калып булмый, 3 айлык балам бар. Юл озын. Басу юлындагы күпердә берәү нәрсәдер шакылдата. Хәзерге "Чүп базы" тирәсеннән бер төркем механизаторлар җәяүләп эштән кайталар икән. Алар да: "Бик соңга калгансың бит", - дип хәлемә керделәр. Тагын бераз баргач, сызгырган, шыгырдаган тавышлар ишетелде. Чәчләрем куркудан үр-рә торса да, юлымны дәвам иттем. Тавышның хуҗасы атта тракторларны төнге сменага әзерләп кайтучы Мәгъсүм абый иде. Аны озатып аз гына баруга, полосада зур булып ут януын күрдем. Ул елларны авылда электр уты юк иде әле. Кирегә юл юк... балам хакына утка булса да керәм дип алга таба атладым. Кинәт утлар як якка сибелеп, якыная башладылар. Шунда кеше тавышлары да ишетелде. Баштан секунд эчендә: "Чегәннәр!" дигән уй узды. Килеп җитәрәк, араларында авыл "заправщигы" Барый абый барлыгын күрдем. Алар янында бераз хәл алгач, тагын юлга кузгалдым. Әле алда 4 километр юл бар. Курка-курка булса да, 6 километр юл узганмын.

Юл буендагы кукуруз йөрәккә шом салып кыштырдый, кинәт алда дөп-дөп иткән тавыш ишетелде. Алда атка атланып Кече Әтнәдәге йөргән кызы янына баручы авылыбыз егете Абдулла Хәсәнов иде.

Ярты үлеп өйгә кайтып егылганда төнге 12 тулып узган иде. Кайнанам баланы кулында селкетеп утыра, ул елларда бала елы 2 ай гына иде шул. Икенче көнне идарәдә колхоз рәисе Нургали абый Бариев: "Курыкмадыңмы?" - дип сорады. Мин сөйләп биргәч, машинасы белән озатты. Башка көннәрне алмага тормыш иптәшем ат белән килде. Ул елларда кеше кешегә иптәш иде. Ә иң курыкканыбыз җен һәм бүре булды.