Әтнә таңы

Әтнә районы

18+
2024 - Гаилә елы
Җәмгыять

Әтнәдә без кабызган утлар...

Әтием энергетик иде. 7-8 яшьләр тулуга, ка­ни­­кул­ларда ул мине үзе бе­лән подстан­циягә алып бара башлады. Ул чакта мине якындагы җиләк-җимеш бакчасы ныграк кызыксындыра иде. Тәэсире булмый калмагандыр, 1956 елда шушы подстанциядә хезмәт юлымны башладым. Аннан соң Әзер­байҗан нефть Ака­де­миясенең энергетика фа­культетына укырга кер­дем. 1963 елда электр стан­цияләре инженеры бел­гечлеген алып,...

Әтием энергетик иде.
7-8 яшьләр тулуга, ка­ни­­кул­ларда ул мине үзе бе­лән подстан­циягә алып бара башлады. Ул чакта мине якындагы җиләк-җимеш бакчасы ныграк кызыксындыра иде. Тәэсире булмый калмагандыр, 1956 елда шушы подстанциядә хезмәт юлымны башладым. Аннан соң Әзер­байҗан нефть Ака­де­миясенең энергетика фа­культетына укырга кер­дем. 1963 елда электр стан­цияләре инженеры бел­гечлеген алып, "Аз­глав­­энерго"га эшкә җи­бә­­релдем. Өч елдан соң Ка­занга кайттым.
1966 елның августында "Татэнерго" идарәсе җи­тәкчесе Шабанов Вик­тор Кон­стантинович ми­ңа стан­цияне ре­конст­рукция­ләү шарты белән Ка­занда, ТЭЦ-1 дә эш тәкъ­дим итте. Станциясе аз көчле, тузган җиһазлар бе­лән эшләде. Шул ук ва­кыт­та ул катлаулы экологик ситуация тудырган иде. Берничә кыска труба төтен чыгара. Тәүлеккә 3000 тонна күмер ягабыз - бу 60 вагон тирәсе. Кабан күле ярына йөзләрчә тонна шлак түгелә. Шәһәргә ин­женер-энергетиклар җи­­тешмәде, Мәскәү энер­ге­тика институтының Ка­­зан филиалы ачылу ту­рын­­да сүзләр генә бара иде.
Энергетик хезмәте киеренке булса да, кызыклы. Күп кенә мәсьәләләрне чишү өчен Мәскәүгә, энергетика һәм электрофикация министрлыгына, шулай ук проектлау институтына барырга туры килде. Кичләрен Казан энер­гетика техникумында укыту өчен дә вакыт табарга туры килә иде.
1966-68 елларда электростанциянең көчен арттыру һәм мазутка күчерү мәсьә­ләсе хәл ителде. Бу исә Казан шә­һәренең электр белән тәэмин ителешен һәм биредәге экологик хәлне яхшыртты. Шушы мәсьәләләрне хәл итеп йөргән бер мәлдә, СССР оборона министрының махсус боерыгы нигезендә, запастагы офицер буларак армия хезмәтенә чакыру алдым. Ул елларны Кытай белән аралар бик катлаулы иде, шуңа да ике ел армия хезмәте казарма режимында үт­те. Армиядән кайткач "Татэнерго"да үзәк диспетчерлык хезмәтендә эш тәкъдим иттеләр. 1971 елның августында исә Казан компрессорлар заводына шеф-инженер булып эшкә урнаштым. Биредә эре компрессор заводларын төзү, монтажлау, аларга дәү­ләт коммиссиясен үткәрүдә техник җитәкчелек итү эше йөкләнелде. Объектлар Мәскәү, Киев һәм шуның кебек башка зур шәһәрләрдә урнашкан иде. Иң истә калганы - 1975 елның январендә Ну­рек ГЭСына командировкага бару булгандыр. Биредә ул чакта Советлар Союзында беренче фреон җылыту-суыту стан­­циясе төзелде. Ул кы­­шын шәһәрне җылыту, җә­­ен суыту режимында эш­­ләде. Станция сафка бас­каннан соң, шунда ук эш тәкъдим иттеләр. Бу Бөтенсоюз төзелеше иде, аңа СССРның бөтен почмагыннан 15 меңнән артык белгечләр чакырылды. Биредә бөтен дөньяда беренче тапкыр 300 метр биеклектәге плотина өелде. Аны 20 ел дәвамында тәүлек буе 500дән артык "Белаз" өйде. Шунда ук кырыклап карьер бул­дырылды. Платинага ба­ру юлында диаметры 6 метр булган 40 километр­дан артык озынлыктагы тун­нель салынды. Гидроге­нераторга су 300 метр биеклектәге 6 метрлы трубадан бирелде. Әлеге агрегатның көчәнеше 335 мең киловаттны тәшкил итә иде. Барысы 9 шундый генератор урнаштырылды. Әлеге платина бүгенге көндә дә дөньяда иң биеге булып санала һәм зур станцияләр исемлегенә керә.
1982 елда Бакуга кайттым. 1992 елда СССР таркал­ганнан соң, кабат Казанга кайтырга карар кылдым. Шушы елның май аен­да мине "Татэнерго"ның ул чактагы генераль ди­ректоры Рафик Гомәр улы Хәйруллин кабул итте һәм Әтнә районы электр станциясенә җитәкче уры­­нына тәкъдим итте. Барысында нульдән баш­ларга яратканга, мин шат­ланып риза булдым. 7 майда исә Әтнә районы баш­лыгы Әхәт Гыйлемхан улы Хәкимов Әтнә РЭСының җитәкчесе итеп билге­ләде. Районыбызның аякка басуында һәм чәчәк атуында минем дә тыйнак кына булса да өлешем керү белән чиксез горурланам.
Минем юлымны улым дәвам итә. Казан энергетика институтын тәмамлаганнан соң, ул "ЛЭП-500кв" төзелешенең Удмурт участогы төзелешен җи­тәкләде. Әлеге линия Ка­зан шәһәрен электр бе­лән тәэмин итүне яхшырту өчен салынды һәм безнең район территориясе аша да үтте. Бүгенге көндә улым Энерготөзелеш компаниясе җитәкчесенең беренче урынбасары булып эшли.

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа


Оставляйте реакции

0

0

0

0

0

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза :(
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Нет комментариев