“ТҮГӘРӘК ӨСТӘЛ” УЗДЫРЫЛАЧАК

Видеобрифинг барышында ТРның хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау, шулай ук сәламәтлек саклау министрлары урынбасарларыннан, республиканың медик-социаль бюросы җитәкчесеннән яңа­лык­­лар да ишеттек. Әй­тү­ләренчә, Татарстанда бү­генге көндә 326 мең ин­валид яши, шуларның 5 мең 700е - коляска­лы­лар. Әйтүләренчә, бы­ел инвалидлыкка чыгу 8,6 процентка кимегән. Әлеге тенденция безнең районда да күзәтелә. Бездә барысы 2028 инвалид исәпләнә, шуларның 23е - инвалид коляскасында. Ә яңалыкларга килсәк, беренчесе - һәр муниципаль районда "тү­гәрәк өстәл" уздырылачак. "Түгәрәк өстәл" күз алдында чәй өстәлен тотмый, бутый күрмәгез. Аның кысаларында инвалидлар белән кара-каршы сөйләшеп, тәкъдим-фикерләрен тыңлап, ниндидер карарлар кабул ителер дип фаразлана. Әлеге чара узган елны республиканың 17 муниципаль районында узса, быел 45ендә дә үтәчәк. 1995 елдан гамәлдә булган "Доступная среда" гыйбарәсе белән таныш түгелләр сирәктер. Һәрхәлдә "Әтнә таңы"н даими укып баручылар, "Доступность" кысаларында районның һәр оешмасында диярлек пандуслар төзелү турында беләләр. Ә брифингта билгеләүләренчә, пандус төзү генә проблема­ны уңай хәл итү түгел әле. Әгәр ул дөрес урнашмаса, киресенчә, инвалид зыян күрергә мөмкин. "Һәм иң мөһиме - инвалидларны социаль яклау турындагы Федераль законның 15нче маддәсендә коляскалылар өчен пандуслар төзү белән беррәттән, күр­мәүчеләрне йөртүче махсус этләрне бәйләп кую урыннарын булдыру кирәклеге хакында да әйтелгән", - дип тә бил­­геләделәр. Димәк, кө­­телмәгән чыгымнарны исәпли башларга да бу­ла. Әнә бит, "Аеруча районнарга игътибар итә­­чәкбез", - диделәр. "Дос­­тупность" дәрәҗәсе мах­­сус карта буенча бил­­геләнәчәк, моңа хаки­мият хезмәткәрләрен өйрәтәләр. Ә инде хә­зергесендә, элекке вариант белән чагыштыр­сак, аерма шактый. Хә­зер ул өч дәрәҗәгә бүленә: беренчесе - ту­лы­сынча "доступный" оеш­малар бар. Бу очракта инвалид хәтта эшкә дә урнаша ала. Әмма алар бик аз әле. Бу уңайдан районнарның үзәк больницаларын тел­гә алды­лар. Димәк, безнеке дә бе­ренче дәрәҗәгә керә. Икенче дәрәҗәдә - хезмәт күрсәтү зонасында урнашкан объектлар. Мәсәлән: даруханә. Ул бит беренче катта урнашкан. Өченчесе - объект өлешчә генә "доступен" санала. Болары зур күпчелекне тәшкил итә һәм аларны күпмедер дәрәҗәдә үзгәртергә кирәк. Шунысы да бар - узган елны объектларны гына җайлаштырсалар, быел вәзгыять үзгәрә: ягъни, беренче чиратта, инвалидның тирә-як мо­хиткә адаптацияләнүе (ия­ләшүе) мөһим проблемага әйләнә. Ви­део­кон­ференциядә: "Бу у­ңай­дан җәяүле өчен юл ки­чүләре булдыру алгы планга чыга", - диделәр. Ин­ва­лид­лыкка чыгуның төп сәбәпләрен дә санап үт­теләр. Киң таралганнары - кан әйләнеше системасы һәм психик авыртулар, яман шеш. Болары өлкән яшьтәгеләргә хас, ә балалар арасында алдагы урыннарда эндокрен системага караучы һәм психик авыртулар тора. Сәбәпләр арасында юл-транспорт һәлакәтләре дә шактый. "Доступность" ил буенча көнүзәк мәсьәләгә әй­ләнеп бара.

Район үзәк больни­ца­сындагы "Ашыгыч яр­дәм"­нең яңасы "Ачык мо­­хит" прог­рама­сы ни­­гезендә эш­лән­гән, Х.Гарипов фотосы.

* Язмага карата фикерләрегезне www.atnya-rt.ru сайтында калдыра аласыз.