Урамыбыз яме

Урамда өлкәннәр кимеп бара. Китәләр, кайтмаска дип китеп баралар...

Урамда гына да түгел, бөтен авылында кимиләр. Берничә ел элек кенә йорт саен бер өлкән булган урамда хәзер күбрәк безнең кебек урта яшьтәгеләр. Өлкәннәр бармак белән генә санарлык. Өлкәннәр дигәнем, җитмешнең теге ягына чыгучылар. Нишләтәсең, карт аю урманда ул диеп көлсәләр дә, беребез дә аннан котылып кала алмый шул. Бар да хатын-кыз өммәтеннән. Араларында яшьли тол калганнары да, бөтенләй кияүгә чыкмаганнары да бар. Әмма шулай да, икесе дә 80 нең теге ягында булган бер бик матур пар бар икән. Гөлүсә апа белән Наил абый Гарифҗановларны әйтүем. Наил абый үзе Олы Мәңгәрдә туып үскән. Районыбызда танылган шәхес булган Вилдан абый Мәхмүтнең бертуган энесе ул. Авыл тарихыннан бик яхшы хәбардар булучыларның берсе. Озак еллар күмәк хуҗалыкта партоешма секретаре, аннары авыл советы рәисе булып эшләде. Гөлүсә апа исә шәһәрдән кайткан. Ул гомерен балалар укытуга багышлаган кеше. Аһәңле тавышы, русча да, татарча да матур итеп сөйләшүе белән авызга каратып тота. Өч бала тәрбияләп үстерделәр. Балалары да шулай тәртипле, тыйнак. Үрнәк гаилә булдылар. Картайган көннәрендә дә урамның бизәге булган йортта кызлары тәрбиясендә матур итеп гомер кичерәләр. Әйе, һәр йорт саен бер гаилә тарихы. Бу бөтен авылга хас. Әнә хуҗасын сагынгандай моңсуланып, сагышланып тагын бер йорт тыкрык буенда тора. Гөлбәгъдә апа Сабирова өе бу. Бүтән елларны кышларын Казанда, кызларында үткәргән Гөлбәгъдә апа быел җәен дә бик сирәк кайтты. Чәчәккә күмелеп утырган йортны кызы Резеда белән кияве Фердинант атна саен кайтып, карап торды анысы. Гөлбәгъдә апа да кайтып торыр иде дә, кешедән башка хәрәкәтләнә алмый. Узган көздә өйалдында егылып, аяклары йөрмәс булды. Яше дә хәйран - 85 е тулды. Иртә язда,шәһәрдән авылга кайтуга, бөтен күрше-тирәне йөреп чыга торган иде. Корбан гаетенә алып кайтканнар үзен. Хәлен белергә кергәч, исләрем китеп чыктым. Шундый шат, йөзләре матур. Менә игътибар нишләтә кешене.

• И-и-и, яшәүләре шулкадәр рәхәт бит. Бер дә үләселәр килми. Насыйп булгач менә тагын очраштык. Күршеләрем бик әйбәт булды, Казаннарда да барыгызны уйлап, сагынып ятам. Исән генә була күрегез, дә кабат шулай очрашуны бирсен Ходай!- ди үзе.

Гөлбәгъдә апага күрше- тирә элек-электән мәрхүм булган туганнары рухына догалар багышлата иде. Күз тигәннәргә сулышы дәвалы дип әйткәннәрен әллә ничә кешедән ишеткәнем бар. Мин кергән чакта да хәлен белергә кергән күрше-тирә әйләнәсендә иде ул. Бәхетле картлык - сүз дә юк. Күрше күршесен танымаган бу заманда Гөлбәгъдә апа бер көнгә кайткан җиреннән дә бөтен күршеләрен җыеп алды. Ул бит безнең әти-әниләр белән бер чорда яшәгән кеше. Берсен дә онытмый, якын итеп искә ала. Үзе йөри алмаса да, аның белән бер сөйләшү - үзе бер гомер. Әнә шундыйлардан үрнәк алып яшисе иде. Өч көнлек дөнья дип шапырынабыз, үзебез шуның кадерен белмибез. Ызгышабыз, үрсәләнәбез... Ә гомер узып бара...