Шунысы да билгеле, яман шеш авырулары арасында күкрәк бизләре рагы беренче урында тора. Ел саен сөт бизләрендәге яман шештән якынча 20 мең хатын-кыз үлә.
Сөт бизләрендә яман шеш авыруының үсү шартлары
Көчле тәэсир итүчеләр:
- генетик тайпылыш, радиация тәэсире; яшьнең 50 дән узуы: күкрәгенең бер ягын рактан дәвалаган хатыннарның һәр унынчысы икенче ягында яман шеш башланудан кабат операциягә килә; беренче линия туганнарда сөт бизләре яман шеш авыруы булу.
Акрынлап тәэсир итүчеләр:
- менструация иртә башлану (12 яшькә кадәр); аның соңга калып, ягъни 16 яшьтән соң башлануы; климаксның соңга калуы (53тән соң); бала тапмау; 30дан соң гына беренче баланы табу; алкоголизм; симерү (бигрәк тә климакстан соң); бала имезүдән иртә (6 айдан ким) тукталу; гинекологик патология.
Аз йогынты ясаучы шартлар:
- ораль контрацептлар, гормональ препаратлар; йөклелекне өзү; неврозлар, стресслар; майлы ризыклар; түбән ешлыктагы приборлардан (СВЧ-мич, компьютер) нурланыш алу; сөт бизләре травмасы, мастит; эндокрин авырулар, шикәр чире, гипертония, атеросклероз.
Сөт бизләрендә яман шешнең беренче билгеләре
Сөт бизендә барлыкка килгән теләсә нинди үзгәреш (каты төер барлыкка килү, төс үзгәрү, имчәк башының формасы бозылу); тире яки имчәк башы тартылу; тиренең лимон кабыгына охшап шешенебрәк китүе; култык астында төер барлыкка килү; имчәктән үзенчәлекле сыекча бүленү.
Сөт бизләрендәге яман шешкә диагноз кую методлары
Бизләрне үзең тикшереп тору; профилактик табиб тикшерүләре; ультратавыш дулкыннары диагностикасы (УЗИ) ; маммография (рентгент белән тикшерү); эхография; термография; биопсия (хирургик, операцион); канда шеш маркерларын ачыклау.
Сөт бизләрендә яман шешне вакытында ачыклау өчен:
- елына 1-2 тапкыр табиб-маммологка күренергә; 40 яшьтән яшьрәк хатын-кызларга, шулай ук йөкле хатыннарга һәрдаим (6 айга бер) сөт бизләрен УЗИ ярдәмендә каратырга; 40тан узган хатыннарга авыртулар булмаганда да маммографик тикшерү узып торырга; әгәр дә белгеч табиб өстәмә тикшеренүләр билгеләгән булса, һичшиксез, ул киңәшне үтәргә кирәк.
Сөт бизләре авырулары профилактикасы:
- җенси тормышны нормальләштерергә, йөклелекне планлаштырырга; баланы вакытында табарга; баланы ким дигәндә 6 айга кадәр имезергә; гинекология авырулары булганда, аны тулысынча дәваларга; тәмәке тартмаска; майлы продуктлар ашаудан, шулай ук тиз сеңә торган углеводлардан баш тартырга; сәламәт яшәү рәвеше алып барырга; гимнастика, бик авыр булмаган физик нагрузка; стресслардан саклану, аутотренинг, күкрәкләрне кояш радиациясеннән саклау, бюстгалтерны дөрес сайлый белү (кыса торганны кимәгез, синтетик эчле нейлон модельлесеннән дә баш тартыгыз, көн саен тыгыз спорт бюстгалтерларын , җилкә баусыз (бретелкасыз) модельләрне кимәгез, беркайчан да бюстгалтер киеп йокламагыз).
Илдар Хисаметдинов,
Тукай районы үзәк больницасының табиб-онкологы.
Нет комментариев