Бруцеллёз турында искәртү

Бруцеллёз — хайваннардан кешегә күчә торган аеруча куркыныч йогышлы чир, ул терәк-хәрәкәт, йөрәк-кан тамырлары, нерв, җенес системалары һ. б. авыруларның авыр инвалидлыгына китерә. Хайваннарда инфекция абортлар, яшәргә сәләтсез яшь терлекләр туу, бала таба алмау, буыннар һәм орлыклар ялкынсыну аша чагыла. Кешеләр өчен инфекциянең төп чыганаклары: сарыклар, кәҗәләр, мөгезле эре терлек һәм дуңгызлар, сирәгрәк этләр һәм башка хайваннар. 
Авыру хайваннар аборт, шулай ук балалау чорында зур куркыныч тудыра. Микроблар балалаганда гына түгел, сөт, сидек белән дә тышкы тирәлеккә озак вакыт дәвамында бүленеп чыга.
Кешеләрнең бруцеллёз белән зарарлануы, башлыча, авыру хайваннарны карау вакытында, балалатканда, аборт вакытында аларга ярдәм күрсәткәндә, азык-төлек һәм хайван чималы белән эшләгәндә, сөт, әчкелтем продуктлар (эремчек, каймак, ак май, сыр һ. б.), ит һәм ит продуктлары кулланганда, терлекләрнең бруцеллёз белән авыручылардан алынган һәм җитәрлек термик эшкәртү узмаган, бруцеллездан үлгән хайван, биоматериалы һәм авырту хайван белән контактта булган, тирес чыгарганда пычранган матдәләрне кулланганда барлыкка килә.
Бруцеллёзны кузгатучы микроблар тышкы тирәлектә һәм туклану продуктларында зур тотрыклылыкка ия: суыткычта сакланучы сөттә — 10 көнгә кадәр, ак майда — 4 атнадан артык, брынзада — 45 көнгә кадәр, каймакта — 15 көнгә кадәр, кымызда — 3 көнгә кадәр, иттә — 12 көнгә кадәр, эчке органнарда, сөякләрдә, тычканнарда һәм инфекцияле туш лимфолларында — 1 айдан артык, сарык йонында 4 айга кадәр саклана. Йогышлы ит һәм сөт продуктларында бруцеллез саклау срогы дәвамында кеше өчен куркыныч булып кала. Инфекция озак вакыткача тотрыклы. Туфракта —100 көнгә кадәр, суда 16-17 атнага кадәр тереклек сәләтен саклый.
Авыруның башлангыч чоры кешедә 1-4 атна тәшкил итә, инфекциянең яшерен агымы 2-3 айга кадәр бара. Авыру, кагыйдә буларак, тән температурасы 38-40 градуска кадәр күтәрелүдән (кичке һәм төнге сәгатьләрдә) 7-10 көн буе һәм аннан да күбрәк вакыт эчендә башлана, кайвакыт температура 2-3 айга кадәр барырга мөмкин. Лихорадка туңу, нык тирләү һәм хәлсезлек симптомнары да сизелә. Соңрак терәк-хәрәкәт аппаратының, йөрәк-кан тамырлары, нерв һәм организмның башка системаларының зарарлану симптомнары күренә.
Бруцеллёз белән зарарланмас өчен түбәндәгеләргә игътибар итү кирәк: 
— шәхси профилактика таләпләрен үтәү, терлекләрне караганда, азык-төлек һәм терлекчелек биокалдыклары белән контактта шәхси саклау чараларыннан (СИЗ) файдалану турында инструктаж узарга;
— барлык төр хайваннарны (терлек сую продуктлары, биокалдыклар), бруцеллёз буенча имин булмаган хуҗалыклардан кергән бруцеллёзга реакция ясаучы барлык төр хайваннарны (һәм терлек сую продуктлары, биокалдыклар) эшкәрткәндә, бу эшләрдә катнашучы барлык кешеләр саклану киемнәрен һәм СИЗ кулланырга тиеш;
— бруцеллёз белән авырган хайваннарның үле гәүдәләрен китергән транспортны һәм алган биоматериалны башта дезинфекцияләргә, ә аннары механик юл белән чистартырга һәм дезинфекция чыганагы кулланып юарга кирәк; 
— терлекләр белән эшләгәндә махсус эш киеме (комбинезоннар, халатлар һ.б.) һәм аяк киеме кулланыгыз. Пычранган саен, махсус кием-салымны һәм аяк киеме комплектларын алыштырыгыз, аннан соң дезинфекцияләп, юыгыз;
— кул чукларында киселгән, ярылган һәм тиресе зарарланган яки башка җәрәхәтләр булган затлар бары тик резина перчаткаларда гына, тиренең зарарланган өлешен антисептиклар белән эшкәрткәннән соң гына эшләргә мөмкин; 
— шәхси һәм эш киемнәрен саклау аерым шкафларда булырга тиеш. Эш киемнәрен һәм аяк киемнәрен аерым бинада саклау һәм киптерүне булдыру кирәк; 
— җитештерү һәм терлекчелек биналарында, аеруча пычрак куллар белән тәмәке тартмаска. Бигрәк тә терлекләрне эпизоотик учактан ташый торган транспортны дезинфекция белән эшкәртүне һәм шул ук вакытта шәхси саклау чараларын куллануны тәртипкә китерү мөһим. Автотранспортны дезинфекция чараларын үз эченә алган эремә белән юарга кирәк.