Әтнә таңы

Әтнә районы

16+
2024 - Гаилә елы
Казан арты - Әтнә төбәге

Гаиләңне сакла, гаилә бик тә кирәк!

Гөлнара Ногманова, Яңа Әтнә авылы

Районкүләмендә үткәрелә торган «Казан арты-Әтнә төбәге» иҗат бәйгесе үт­кә­релүе турында белгәч, газета укучыларны Олы Әтнә авылында яшәүче күркәм гаилә-Дамир һәм Алинә Сидеевлар белән таныштырасым килде. 
Әле күптән түгел генә үзлә­ренең Кургаш туйларын билгеләп үтте Сидеевлар. Тәҗрибәләре әллә ни зур бул­маса да, бу матур, дус һәм тату гаилә белән якынрак танышу теләге аларның өлкән уллары Галиәскәр белән очрашкач ук барлыкка килгән иде. Галиәскәр – минем укучым.

Кечкенә генә буйлы, ләкин бик җитез, шук һәм шаян малай, бик тә акыллы, тәрбияле һәм иң мөһиме – бик оста итеп татарча сөйләшә. Аның чын артистларча сөйләгән шигырьләре рес­публикакүләменә уздырылган бәйгеләрдә гел беренче урыннарда!

Шулай булмый мөмкин дә түгел. Галиәскәр чып-чын артистлар гаиләсендә үсә бит! Дамир һәм Алинә Сидеевлар – Габдулла Тукай исемендәге Әтнә татар дәүләт драма театры актерлары. Ничек яши икән соң бу артистлар гаиләсе – уйнап, җырлап, би­еп кенәме?

Ишетеп беләм, җитешмәгән җирләре юк. Бер карыйсың – Әтнә сәхнәсендә, икенче көнне гастрольгә чыгып киткәннәр, клипларда, төрле фильмнарда төшәләр, бәйгеләрдә катнашалар... Менә дигән ике ул – Галиәскәр белән Абдулмалик тә игътибарсыз калмый.

Күчтәнәчкә барлык кызыксындырган сораулар бәйләмен кыстырып, Сидеевлар белән очрашуга киттем. Кесәмдә – әлеге гаилә йозагын ачардай җиде ачкыч – җиде сорау...
— Дамир, Апас кызы Алинә белән Алабуга егете Дамир ничек очраштылар да, Сидеевлар гаиләсе ничек барлыкка килде? 
— Алинәнең Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать универ­ситетын тәмамлап, Чаллы дәү­ләт татар театрында эшләп йөр­гән вакыты иде.

2014 елның 9 маенда Әтнә театрын­да бергә эшләүче коллегам бе­лән Чаллы якларына барып кайтырга булдык. Әкият­тәге сыман маҗаралар аша үтеп, Алинә белән очраштык. Мин аңа бер күрүдә гашыйк бул­дым, ул да мине ошаткан. Озакка сузмадым: кызны көзгә Әтнәгә алып та кайттым.

Менә 10 ел инде икебез дә Әтнә  театрында эшлибез. Уңыш­лары­быз — нәтиҗәле, ике­безгә дә «Мәдәнияттәге каза­нышлар өчен» күкрәк билгесе тапшыр­дылар. Ике ул үстерәбез. Алар­ның иманлы, тәрбияле, акыл­лы балалар булып үсүләрен телибез. 
— Алинә, тамашачы Сезне Әт­нә театрының таланты артис­ты буларак белә. Күп кенә клип­ларда, фильмнарда төшүегезне беләбез. Сез язган шигырьләргә иҗат ителгән җырларны тың­лап моңланабыз. Театр белән «җен­ләнү» кайчан башланды?
— Мәктәптә укыганда ук театр түгәрәгенә йөрдем. Җитәкчебез-Миләүшә апа миңа ышанып Туфан Миңнуллинның «Авыл эте Акбай» пьесасындагы Тәмлетамак ролен тапшырды. Шуннан бирле сәхнәгә гашыйк кеше мин.

Эшемне бик яратам, театрга һәм сәхнәгә булган мәхәббәтне остазым — Россия Федерациясенең атказанган, Татарстан Республикасының халык артисты, Татарстанның Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Наилә Гәрәева үстерде.

Студент вакытта төркемдәш кызлар белән, кич саен диярлек, коеп яңгыр яуса да, буран булса да Г. Камал театрына спектакльләр карарга йөри идек. Ә дүртенче курста укыган вакытта, Наилә Гәрәева  диплом спектаклендә миңа төп роль тәкъдим итте. Үзем дә Туфан Миңнуллинның «Шәҗәрә» спектаклендәге Сәлимә роленә бик яратып һәм теләп алындым, остазым ролемне тиешле дәрәҗәдә башкарырга ярдәм итте.

Икебез дә Чаян йолдызлыгы астында тугангамы, минем дә кыз фамилиям Гәрәева, әнием – Наилә, әтием – Фәрит (Наилә апаның да улы Фәрит исемле бит) булгангамы, белмим, без Наилә аның белән бик нык якын булдык. Ул миңа әбием кебек иде. Аны соңгы юлга озат­канчы, еш кына хәл­ләр беле­шеп тордык. Наилә апаның: «Гаиләңне сакла, гаилә бик кирәк!» – дигән сүзләрен бер дә онытмыйм.

Гаилә җылысы моң­су көннәрдә дәва дип саныйм. Эштә төрле хәлләр булырга мөмкин, өйдә һәрвакыт якты, җы­лы булырга тиеш, шуңа омтылып яшәргә кирәк.
— Дамир, инженер һөнәрен алган егетнең сәхнәгә менү тарихы да бик кызыклы миңа?
— Әйе, Казан дәүләт энергетика университетында югары белем алдым мин. Университет каршында эшләп килүче студентлар театрына йөрдем. Биредә безгә сәхнә серләрен Качалов исемендәге театрның әйдәүче артисты, Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Михаил Галицкий төшендерде.

Ләкин театр­га, урау юллар аша, 2014 елда гына кайттым әле. Бүгенге көндә ГИТИС­та укыйм, режиссёр һөнәренең нечкәлекләрен өйрәнәм. Хыялым – зур сәх­нәләрдә татар һәм рус тел­ләрен­дә спектакльләр кую, фильм­нар төшерү. 
— Сидеевларны талантлы артистлар итеп кенә түгел, ә дус, тату яшәүче күркәм гаилә буларак та беләбез. 10 ел бергә яшәү дәверен Кургаш юбилее дип атау гадәте дә бар. Кургаш сыгылмалы материал, ул ир белән хатынның бер-берсенә яраклаша алуларын символлаштыра. Алинә, сезнең та­ту гаиләнең канунары нидән гый­барәт?
— Дөрес әйттегез, ун­ ел дәверендә бер-береңне өй­­­­рә­­­­­неп бетәсең. Лә­кин гел ярак­ла­шып кына яшәү дөрес тү­гел. Ха­тын-кыз үз кадерен белде­реп яшә­сә генә кадерле була. Безгә бик еш гастрольләргә чыгып китәргә туры килә. Мин юк чакта өй мәшәкатьләре, балаларны карау, аш пешерүләр – барысы да Дамир өстендә була. Малайлар да рәхәтләнеп әтиләренә булы­шалар, аның белән уздырган вакытлары турында горурла­нып сөйлиләр.

Минем белән кал­ган вакытта җаваплылыкны бераз Галиәскәргә «аударам». «Хәзер син өйдә зур кеше – баш кеше», – дим. Ул үзен чын ир-егет итеп тоя башлый. Энекәшен дә мөстәкыйльлеккә өйрәтә, аңа әкиятләр укый.

Менә шулай бер-береңне кайгыртып, яр­дәм­ләшеп яшәсәң генә гаилә учагы сүнми, сүрелми. Ә барыбыз да бергә булсак, без өйдә генә ятмыйбыз. Әби-бабайларга кайтабыз, төрле шәһәрләргә сәяхәт итәргә яратабыз. Татар кешесенә хас буларак, Дамир малайларны туганнар белән таныштырырга тырыша, аралашып яшәргә кирәклеген аңлата. 
— Дамир, балаларыгызга матур, үзенчәлекле исемнәрне кем сайлады? Бала тәрбияләүдә нәрсәгә игътибар итәсез? 
— Өлкән улыбыз Галиәскәр тугач, бик күп исемнәрне барлап чыктык. Әниләр җайлыракны эзләгез, дип киңәш бирсәләр дә, безгә исемнең мәгънәсе ошады. Галиәскәр – бөек сугышчы дигәнне аңлата. Әйтелеше дә бик матур, үзенчәлекле.

Энекәше Абдулмаликка да абыйсыныкы кебек озын, матур яңгырашлы исем сайлыйсыбыз килде. Хакимчелек колы дигән мәгънәгә ия ул. Улларыбыз белән гаиләдә һәрвакыт татарча сөйләшәбез. «Папа» сүзен мин гомумән кабул итмим.

Балаларыбыз безгә «әти», «әни» дип, саф татарча эндәшәләр. Бу – канун! Татарча китаплар укыйбыз, ши­гырьләр сөйлибез, аларны сәх­нәләштереп карыйбыз. Ма­лайларны үз фикерләрен әйтергә, матур итеп татарча сөйләшергә өйрәтү ата-ана бурычы дип саныйм. 
Әниегезне сак­ларга кирәк, ул — безне сыйлаучы, өебезнең матурлыгын кайгыртучы,
дип һәрвакыт әйтеп киләм. Алинә дә үз чиратында: «Әтиегез ни әйтер? Әтиегездән сорадыгызмы?», – дип тәрбияли балаларны. Кечкенә улыбыз: «Әни, син матур, мин сине беркемгә дә бирмим»,  – дип әнисе янында наз­ланырга яратса, Галиәскәр мөстәкыйль малай булып үсеп килә. Ул 3 яшеннән алып киноларда, «Хозур ТВ» телеканалы өчен мөселман роликларында, «Шаян ТВ» балалар телеканалында, татар эстрадасы җырчыларының клипларында төшә, Апанай мәчетенең 250 еллыгына багышланган тарихи фильмда уйнады, Әзһәр Шакировның тормышына нигезләнеп төшерелгән «Җылак» фильмында Әзһәр абыйның балачагын башкарды.

Ике улыбыз да бик теләп спорт белән шөгыльләнәләр: каратэ һәм футбол секцияләренә йөриләр. Балаларны төрле яклап үстерү өчен барлык көчебезне куябыз. 
— Алинә, гаиләдә тел, милли үзенчәлек саклансын өчен нишләргә кирәк?
— Дамир әйтеп киткәнчә, безнең өйдә төп кагыйдә – татарча сөйләшү.

Балалар өйрәткәнне яратмыйлар бит хәзер. Шуңа күрә бергәләп китаплар укыйбыз, алар турында фикер алышабыз, геройлары үрнәгендә балаларыбызда уңай сыйфатлар тәрбияләргә тырышабыз. Улларымның татарча сөйләшүен тыңлап туя алмыйм!

Гаилә – тормыш нигезе, ә балалар – көзгесе, ди халык мәкале. Шуңа күрә үзебезнең гореф-гадәтләребезне саклап, улларыбызга күрсәтеп, аңлатып яшәргә тырышабыз. Ураза, Корбан бәйрәмнәрен көтеп алабыз.

Гаиләдә бәби тугач, мулла чакырып, исем кушу йоласын да белә безнең балалар. Икесе дә татарча бишек җырлары тыңлап үстеләр алар.

Әти-әниләргә кайтып, бергәләп булышабыз, кирәк чакта ярдәм итәбез. Безне күреп үскән малайлар үзләре дә киләчәктә гаилә башлыгы, әти кеше булачак бит. Без дә кадерле әби-бабай булырбыз дип өметләнәбез. 
— Дамир, Сезнең гаиләдә бала тәрбияләүдә әби-бабайларның роле нидән гыйбарәт?
— Аралар ерак булса да, бала тәрбияләүдә әби-бабайларның роле бик зур, минемчә. Мине­келәр – Алабугада, Алинәнең әти-әнисе – Апаста. Яллар, каникуллар җитсә, әле бер якка, әле икенчесенә кайтырга тырышабыз.

Әби-бабайларыбыз безне зарыгып көтеп торалар, тәмледән-тәмле ашлар белән сыйлыйлар. Әбиләре янында балалар шундый бәхетле! Алабугадагы әбиләре малайларны аеруча — үзенчә ярата. Ул алар белән футбол, качышлы, куышлы кебек хәрәкәтчән уеннар уйнарга да авырсынмый.

Кыш көне бергәләп тау шуалар, әкиятләр укыйлар. Ул пешергән ватрушкаларны, пылауны, алма бәлешләрен малайлар яратып ашыйлар.
Күркәм гаилә — ил күрке, диләр халыкта. Әйе, бик хак сүзләр бу.

Һәр җирлекнең дә бөтен күрше-тирәгә үрнәк булырлык күркәм гаиләләре була. Хәер, һәр гаилә үзенчә матур. Мин дә җиде ачкыч – җиде сорау ярдәмендә Олы Әтнәдә яшәүче Сидеевларның гаилә йозагына ачкыч табарга тырыштым.

Иминлекне, гаилә кыйммәтләрен саклауны, тәүфыйклы балалар үстерүне, алар өчен үрнәк ата-ана булуны алгы планга куеп тормыш итә алар. Гаилә – ул җылы учак. Гаилә никадәр нык булса, аннан килгән җылылык та шулкадәр көчле була.

Югарыдагы мәкальне кабатлап: гаилә – тормыш нигезе, ә әти-әни аның тоткасы дияргә кирәк. Әгәр тотка купмасын, көзге ватылмасын дисәң, бер-береңне саклап, кадерләп, хөрмәтләп яшәргә кирәк. 
 

Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа


Оставляйте реакции

2

0

0

0

0

К сожалению, реакцию можно поставить не более одного раза :(
Мы работаем над улучшением нашего сервиса

Нет комментариев