Дүрт авылдан 36 бала

Балалар тавышыннан гөр­ләп торучы мәктәп чираттагы мәшәкатьләр эчендә “кайный” башлады. Түбән Көек мәктәбе директоры Сөмбел Кадимова белән шул хакта сөйләштек. Хәер, балалар тавышыннан гөрләве турында язып бераз арттырдым бугай? Әңгәмәбез башы да шушы темага багышланды.
–16 ел элек мәк­тәпкә җи­тәк­че итеп бил­ге­лән­гәндә, би­редә 100дән артык бала укый иде. Хәзер алар­ның өчтән бе­ре генә калды. Бу уку елында 36 бала гына белем ала, – дип көрсенә җитәкче.
Дөрестән дә, укучылар саны һаман кими. Аерым алсак, Түбән һәм Югары Көекләрдән, шулай ук Яңа һәм Иске Шимберләрдән килеп укыйлар биредә. Аларга 11 укытучы белем бирә. Укытучы димәктән, биредә белем бирүче Илнур Хисмәтуллин Россия Федерациясенең Мактау кәгазенә лаек булды. Чыннан да, “Информатика” фәне бик көчле бу мәктәптә. Районда иң зур стажлы “Информатика” укытучысы да ул бугай әле. Гомумән, мәктәптә укытучыларның күбесе өлкән буын вәкиле хәзер.
Ни кызганыч, мәктәпне тәмам­лаучылар арасында педагогик өлкәне сайлаучылар бик юк икән. Бүгенге көннең төп проблемасы да кадрлар җитмәү белән бәйле дип саный директор. Әйтик, бу уку елына читтән килеп-китеп йөрүче яңа инглиз теле укытучысы белән кергәннәр. Чөнки элеккесе үз туган ягына кайтып киткән.  Хәзер педагогиканы, аның да чит тел укыту юнәлешен сайлаучылар юк диярлек шул. Мәктәп директоры да:
– Мәктәпне 5 бала тәмамлады, аларның икесе медицина өлкә­сен сайлады. Гомумән, яшь буын меди­цинага күбрәк тартыла, ә педагогика өлкәсенә баручылар без­нең җирлектә юк диярлек, – ди.
Медицина өлкәсе яшьләрне күбрәк кызыксындыра, үзенә тарта дип саный ул. Ә гомумән алсак, быел мәктәптә өч “Совместитель” укыта.
Мәктәпнең 28 сутый бакчасы, элеккечә итеп әйтсәк, тәҗрибә кишәрлеге дә бар. Монда барлык төр яшелчәне дә үстерәләр. 10 сутый тирәсе мәйдан биләгән бәрәңгене алганнар инде. “Трактор утырта һәм ала да, чүплибез генә. Укучы балалар өчен хезмәт тәрбиясе дә бу. Кишер-чөгендерне әле алмадык, ә кыяр һәм помидор теплицада әле дә бар”, – ди ул. Кыскасы, гадәти яшелчәләр үстерәләр монда. Ә инде мәктәп яныннан һәркем диярлек сок­ланып узып китә торганы – тирә-якны шау чәчәктә тоталар.
Җитәкченең шушы мәктәп территориясе белән  бәйле уй-хыял­ларын да искә алу урынлы булыр. 
“Мөмкинлек бар, биредә авыл хал­­кына бер спорт мәй­данчыгы төзел­сә, яхшы булыр иде”, – дип саный мәк­тәп җитәкчесе. 
Чөнки тирә-якта видеокамералар бар, һәрдаим күзәтү астында булачак. Гомумән, мәктәпнең тышында да, эчендә дә камералар күп.
Быелгы уку елында мәктәп­нең 1 сыйныфына 6 бала кер­гән. Бишәү чыгып киткән, алты бала килгән. Мәктәптә иң күп уку­чылы сыйныф бу. Кызыклы саннар күп монда. Әйтик, 2 сыйныфта 1 укучы гына укый. Әмма мәсьәләнең икенче, уңай ягын күрәләр биредә. Һәр балага шәхси якын килү, һәрберсенә күбрәк белем бирү мөмкинлеге бу, дип саныйлар.  Бу уңайдан Сөмбел Кадимова кызык кына очракны телгә алып узды. 
– Күршеләргә шәһәрдән онык­лары кайтып, авылны бик ошатканнар. Әбиләре янында гына калырга теләүләрен әйткәннәр. Әбиләре биредә бер сыйныфта 3 бала гына укып, көн саен диярлек укытучы алдында җавап тотарга туры килүен әйткәч, “Юк, әби. Китик әле без”, дип әйткәннәр ди. Тагын бер укучыбыз, былтыр читтән кайткан иде. Мәктәпкә озак ияләште ул. Баштарак укытучы дәресне сорагач, “Мин бит әле кичә генә җавап бирдем”, дип әйтә торган иде... 
– Бу укучыларны күз алдына китереп, ирексездән елмаерга мәҗбүр булдым. Күп һәм аз укучылы сыйныфларга белем бирүдә аерма зур шул.
Хәзер бөтен мәгариф системасына бәйле хәлдә, Түбән Көек мәктәбендә дә “ОБЖ” урынына “ОБЗР” фәне укытыла, ягъни, укучы балаларга Ватанны саклау иминлеге нигезләре бирелә. Нигезе – патриотик тәрбия.