Үлүчеләр саны бермә-бер арткан

Ләкин, юлларда килеп чыккан фаҗигаләр конструктив нәтиҗәләр ясарга һәм бергәләп аңлату эшләре үткәрү кирәклекне мәҗбүр итә. Шул уңайдан Әтнә районының ЮХИДИ бүлекчәсе җитзкчесе Айнур Ямалиев белән район халкына мөрәҗәгать итә.

- Иң элек Татарстан территориясендә булган аварияләр торышы турында әйтеп узасы килә. Агымдагы ел башыннан Татарстан Республикасында, оператив мәгълүматлар буенча 23 июньгә 1 271 юл-транспорт һәлакәте теркәлгән, аларда 140 кеше һәлак булган һәм 1 553 кеше яраланган. Алдагы ел белән чагыштырганда юл-транспорт һәлакәтләре саны – 162гә (АППГ – 1433) һәм тән җәрәхәте алучылар саны 191гә (АППГ-1744) кимегән, шул ук вакытта һәлак булучылар саны 38 кешегә артты (АППГ – 102). Әлеге тенденция нәтиҗәләренең авырлыгы авырлыгы шунда, республикада соңгы 10 елда үлүчеләр саны елдан-ел кими барды.

Мәсәлән узган атнада гына тугыз юл һәлакәтендә 16 кешенең гомере өзелгән. Үлемгә китерүче юл-транспорт һәлакәтләренең төп сәбәпләре – каршы як хәрәкәт полосасына чыгу, тизлек режимын үтәмәү, куркынычсызлык каешларын санга сукмау, арыган хәлдә автомобиль белән идарә итү яки исереклек билгеләре белән бәйле. Иң авыр нәтиҗәләр булып транспорт чараларының каршы бәрелешүе кебек юл-транспорт һәлакәтләре тора. Өч һәлакәтнең сәбәбе-каршы як полосага чыгу, нәтиҗәдә 10 кеше һәлак була. Мәсәлән һәр вакыйгага җентекләбрәк тукталасы килә.

Аксубай районында юл-транспорт һәлакәте теркәлде. 20 июнь көнне көндез сәгатьтә 46 яшьлек ВАЗ 2115 автомобиле йөртүчесе куркынычсыз тизлекне сайламаган хәлдә идарә итүне башкара, каршы як полосага чыккан һәм 69 яшьлек йөртүче идарә иткән Лада Приора автомобиле белән бәрелешкән. Юл-транспорт һәлакәте нәтиҗәсендә бу ике автомобильдә 5 кеше дә вафат була. ВАЗ 2115 йөртүчесе дә һәм 2 пассажиры да каешлар белән бәйләнмәгән. Бу юл-транспорт һәлакәтенең шартлары турында беренчел мәгълүматларга ия булып, ВАЗ 2115 йөртүчесе, мөгаен, исерек хәлдә идарә иткән, бу фаҗигале вакыйгаларга сәбәп булган. Юл-транспорт һәлакәтендә катнашучыларның һәрберсенең яшен юкка гына әйтмим. Юл хәрәкәте кагыйдәләрен бозган очракта теләсә кайсы яшьтәге кеше корбан була ала.

22 июньдә Баулы районында 63 яшьлек автомобиль йөртүче Рено Логан автотранспорты белән Казан – Оренбург юлында идарә итүне башкара алмый, каршы як полосага чыга һәм Рено Сандеро белән бәрелешә. Дүрт кешенең берсе генә исән кала.

Минзәлә районында шул ук көнне машина йөртүче узып китү кагыйдәләрен тупас бозуы нәтиҗәсендә ике кеше һәлак булды. М-7 автоюлында 37 яшьлек автомобиль Лифан йөртүчесе Газель белән бәрелешә. Юл-транспорт һәлакәте нәтиҗәсендә автомобиль йөртүчесе һәм Лифан  пассажиры вафат була.

Соңгы ике юл-транспорт һәлакәте яңгырлы һәм дымлы һава вакытында булган. Машина йөртүчеләргә мөрәҗәгать итәсем килә. Яңгыр яуганда, билгеле бер һава шартларында куркынычсызлык тәэмин итә торган тизлекне сайларга кирәк, ә мул явым-төшем булганда куркынычсыз урында тукталырга һәм начар һава торышын көтәргә киңәш итәм. Моннан тыш, шиналарны сезон буенча кулланырга кирәк, шул ук вакытта протектор тирәнлеге җитәрлек булырга тиеш, гадирәк әйткәндә тузган түгел.

Җәйге сезон башланганнан юлларда велосипедчылар саны артты. Узган атнада алар ике юл-транспорт һәлакәтенең корбаннары булдылар. Мондый вакыйгалар Биектау һәм Тукай районнарында булды.

Биектау районында 17 июнь көнне көндезге сәгатьтә М-7 автоюлында 24 яшьлек Киа автомобиле йөртүчесе 69 яшьлек өлкән яшьтәге велосипедчыга бәрелә. Нәтиҗәдә, велосипедчы урында ук вафат була.

19 июньдә Тукай районында юл-транспорт һәлакәтене теркәлә. "Н. Чаллы-Зәй-Әлмәт" автомобиль юлында, Киа машинасының хатын-кыз йөртүчесе яшь велосипедчыга бәрелә. Нәтиҗәдә, велосипедчы юл-транспорт һәлакәтендә вафат була. Ике очракта да велосипедчылар юл хәрәкәте кагыйдәләрен бозып, велосипедларда йөрү өлешен ашыкмыйча кичкәннәр, ә шоферлар куркынычсыз тизлекне сайламаганнар, бу аларга фаҗигане булдырмаска мөмкинлек бирмәгән. Мин барлык велосипедчыларга, самокат йөртүчеләргә, шәхси мобильлек чараларына мөрәҗәгать итәм! Велосипедтан төшеп, аны янәшәдә йөртеп, җәяүлеләр үтүе аша юлны кичегез, шул ук вакытта саклагыч экипировка кулланыгыз. Чарагызны билгеләгез хәрәкәт төрле яктылык җайланмалары һәм яктылык кайтаручы элементлар кулланып йөртүчеләр өчен күренекле булыгыз.

Шул ук көнне  Яшел Үзән районында төнге сәгать берләр тирәсендә Зеленодольск районында Ниссан автомобиль йөртүче 36 яшьлек җәяүлегә бәрелә, ул билгесез урында йөрү өлешен үти. Нәтиҗәдә җәяүле вафат була.

Шул ук көнне иртән Казанда идарә итәргә хокукы булмаган 23 яшьлек автомобиль йөртүче Лада Гранта машинасы белән куркынычсыз тизлекне сайламаган һәм металл отбойникка һәм күпернең таянычына бәрелгән. Юл-транспорт һәлакәте нәтиҗәсендә 31 яшьлек пассажир алган җәрәхәтләреннән урында ук вафат була. Шофер һәм тагын 5 пассажир төрле дәрәҗәдәге җәрәхәтләр ала. Бары тик бәхеткә күрә генә тагын да фаҗигале нәтиҗәләрдән кача алганнар автомобиль башка автомобильләргә тимәгән һәм күп кеше булган җәмәгать транспорты тукталышына очып кермәгән. Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, юл-транспорт һәлакәтенә берничә минут кала бу автомобиль сәгатенә 129 км тизлек белән үтеп киткән. Шунысын да искәртәсем килә, шоферның җавапсыз, куркыныч гамәлләре, турыдан – туры ният белән бәйле шундый нәтиҗәләргә китергән.

21 июньдә Ютазы районында 02.45 сәгатьтә 42 яшьлек Рено машина йөртүчесе куркынычсыз тизлекне сайламаган, юлда кюветка съезд ясаган һәм аннан соң әйләнеп төшкән. Нәтиҗәдә ул вафат була. Үлгән кешенең өч баласы калган. Шаһитлар әйтүенчә, шофер исерек хәлдә рульгә утырган. Юл хәрәкәтендә катнашучыларга мөрәҗәгать итәм! Руль артында эчеп йөрүчеләргә битараф калмагыз, полициягә вакытында хәбәр итегез, шул исәптән республиканың һәр районында булдырылган аноним телеграм-каналлар аша. Хәбәрне җибәргәндә, сез гражданлык позициягезне күрсәтәсез, һәм аларны донос итеп кабул итәргә кирәкми. Сезнең һәр хәбәр беренче чиратта тирә-юньдәгеләр турында кайгырту, һәм ул тормышны саклап кала ала. Мәгълүмат өчен: ТР телеграм-каналларына якынча 40 000 кеше (39025) имза салган, алардан 151 хәбәр килгән, алар нигезендә 45 шофер исерек хәлдә тоткарланган. Слайдтан күренгәнчә, куркынычсызлык каешы шоферның артына бәйләнгән булган. Бу хәлдә ул нәтиҗәле түгел. Шофер, каешны үзе аша ыргытып, штрафтан качар өчен, үз иминлеге турында уйланмыйча, шулай эшләгән. Бу каешны тиешенчә бәйләмәү кебек. Куркынычсызлык каешы юл-транспорт һәлакәтләре инспекторы өчен түгел, ә беренче чиратта автомобильдә булганнар өчен кирәк.

22 июньдә, Яңа Чишмә районында 37 яшьлек ВАЗ автомобиле йөртүчесе дә куркынычсыз тизлекне сайламаган һәм каршы юнәлештәге кюветка съезд ясаган һәм аннан соң әйләнеп төшкән. Ике юл-транспорт һәлакәтендә дә машина йөртүчеләр урында ук үлә. Алар автомобиль салоныннан ыргытылганга күрә, куркынычсызлык каешлары кулланылмаган. Бәлки нәкъ менә бу вакыйгаларның югары авырлыгы өчен төп фактор булгандыр. Яңа Чишмә районында юл-транспорт һәлакәтендә һәлак булган шоферның баласы калган.

Сүземә йомгак ясап, юл хәрәкәтендә катнашучыларга тагын бер кат мөрәҗәгать итәм. Җәй тулы кызу:

 - Транспорт тизлеге һава торышына, юл шартларына туры килергә тиеш. Җәйге чорда, бигрәк тә эссе һава шартларында, үз халәтеңне игътибар белән күзәтергә кирәк. Ару билгеләре булганда, транспорт белән идарә итүдән сакланыгыз. Бу хәлдә шоферның игътибары тупаслана, йокымсырау барлыкка килә. - Машинагызның техник торышын контрольдә тотыгыз.