Әтнәдәге өч яшьлек бала хәтере

Җиңүнең 70 еллыгы Бөек Җиңү көне якынлаша. Сугыш беткәнгә дә 70 ел вакыт үтте. Ә башланган елны миңа - 3 яшь, энемә 1 яшь була. Әтием хәрби хезмәт срогын тутырып кайтырга җыйналган көннәрдә сугыш башлана. Без әнием белән Олы Өшкәтә авылына әниемнең әнисе, әбигә кайтып яши башладык. 1941 елның кышы бик салкын килә. Әнә шундый суык бер көндә әниемне Әтнә районы комиссариатына чакыргач, әниемнең елавын һич онытмыйм, "Әтиегезгә бер хәл булгандыр, кара кәгазь алыргадыр", диеп уйлап Әтнәгә чыгып китте ул. Әнием бик оста тегүче иде, үзебез яшәгән авылларда (Бәрәскә һәм Комыргуҗа авыл халкына бик таныш ) шуның өчен әниемне хәрби исәпкә алып, хәрбиләргә кием тегү өчен Әтнәдәге "Чаткы" исемендәге тегү артеленә урнаштыралар. Энем яшь булу сәбәпле, комиссар материалларны өйгә алып кайтып тегәргә рөхсәт бирә. Бер атна эчендә тегәсе, кышкы чорда сырган чалбар, телогрейка материалларын күтәреп, Әтнәдән Өшкәтәгә кайта әни. Кич утырып та, көндез дә тегә, кичке якта лампага керосин күп китә дип, кечкенә шешәгә мамыктан пилтә ясап, шуның яктысында кич утыралар. Күрше апалар солдатларга носки-бияләй бәйләргә керәләр, һәркемдә лампа юк. Кичке ашны да чыра яндырып ашыйлар. Яз чыкканда ашар өчен бәрәңге бетә, ә җәй көне - үлән. Әнием әтигә хат язганда "Үлән ашыйбыз", диеп язган. Әти:" Анда үлән бар, монда бар да яна, сугыш бетәр, ничек тә үзегезне, балаларны сакла, җиңү белән кайтырбыз", - дип яза. Ул елларда һәркемгә кайда да авыр иде. Әтием өч сугышта катнашып, II-III җәрәҗә "Дан" ордены, өч "Батырлык өчен" һәм күп кенә медальләр белән кайтты. Әтиләр кайтса да, вагон-вагон икмәк төяп кайтмадылар, аларга да авыр иде. Әтием 59 яшендә вафат булды. Бернинди ташламалар да күрмәде. 1974 елның 8 май көнне вафат булып, 9 май көнне җирләдек. Шул елны бер ирләр күлмәге бүләк итеп бирелгән, аны да үлчәп бирмәгәннәр. Илебез бик авырлыклар кичергән, ул сугыш җимерекләрен ничек төзеп бетергәндер халкым. Ветераннарның күбесе юк инде, урыннары җәннәттә булсын.Калган буынга сугыш афәтләрен күрергә язмасын. Сугыш елы балаларына да 80 яшь тула. Бүгенге тормышыбыз бик рәхәт, картлык көнебездә бар да бар, һәр ай пенсиябез килеп тора, өйләрдә - газ, су; телефон кергән, кибет тулы ризык. Яшь олыгайса да, бу дөньяны ташлап китәсе килми. Еллар гына тыныч булсын, Украинадагы вакыйгаларны карап гыйбрәт алып, бар нәрсәгә риза булып яшәүгә ни җитә. Илебез башлыкларына сәламәтлек биреп, тыныч яшәргә язсын. Без - сугыш елы балалары, диеп зарланмыйк! Һәркайсыбыз 15-20 мең сум пенсия алып яшибез. Киләчәк буынга, оныкларыбызга сугыш афәтен күререгә язмасын, һәркайсыбыз шушы теләктә булыйк!

Реклама