Язмышлардан юктыр узмышлар

Һәр авылның үз кешесе - исереге, карагы, эшсезе була. Юк... алай гына түгел, боларга өстәп хезмәт сөючән халкын ин беренче урынга кую кирәк. Шул исәптә... сыер савучылар да.

Кечкенәдән әти-әнисез үскән Гөлфания, әнә, ике дистә еллап сыер савучы булып эшли. 12 яшендә беренче эш көненә килгәнен бүгенгедәй хәтерли. Каршысында иллеләп сыер көтә үзен. Бер көн дә калдырмыйча иртә-кичен эшкә килә ул.

Бу яшьтән иртән өчтә тору - авыр түгел лә... әмма бәйрәм, якшәмбеләрнең эш көне булганына күңел әрни. Авырып китәсеңме, кая да булса барасың бар, чакыралар - болар турында уйлыйсы юк, сыер савасы, эшлисе бар. ..

Гөлфания үги әби тәрбиясендә яши иде, ә бүгеннән ул үз җилкәсе белән тормыш корырга мәҗбүр булды. Авылда ферма булгач ярый, әллә кая барасы юк. Менәсең дә эшлисең... И ... хакларын әйтер идем. Ташка үлчәрлек үзен.

... Күпме еллар үтте, сулар акты. Табигатькә язлар килеп, бар дөньясын яшәртә, яшелгә күмеп килә. Беренче чирәм, агач бөреләре уянып хуш ис тараталар, салмак җылы җилләр шул яз исен күк йөзенә алып менәдер сыман.

Авыллар яңара. Яңа йортлар төзелә, бер-берсенә карап балкышалар диярсең, һәммәсендә диярлек дистәләп сабый аваз салган. Гөлфания дә 4 кыз, 5 ул үстерә. Тормыш иптәше Вагыйз генә никтер нарасыйларны сөйми. Үзе ындыр табагында җитәкче булса да, игътибарсыз, ялкау. Яратудан бигрәк җылы сүз, елмаю ише күрмисең аннан. Элеккечә: турсайган, таза гәүдәле. Эх-х! Кулыннан берәр эш килсәме?!

Кичен кайтып керә дә киемнәрен тузгыта, исәнме-саумы димичә, капкалап алганнан соң үз ятагына барып ава, гырлап йокыга китә...

...Эссе җәйләр. Ачык тәрәзә аша үткән кичке салкынча һава гына җанны иркәли. Чикерткәләр, кошлар, бакалар сайравыннан аерылгысыз төн. Дөнья кабат уянырга җыенып килә...

Күрше авылга кадәр җәяү барырга сәгатькә якын вакыт кирәк. Шуңа, Гөлфания иртәрәк тора, чәйләп алырга да өлгерми, күршеләренә балаларын укырга озатырга кушып эшенә чаба. Тукта әле, Гөлфаниянең күзләре бүген ник ачылмый? Йокысы туймаганмы? Башы әйләнә... Күзалды караңгы, берни күрми. Җитмәсә, кичә сыер аягын имгәтеп кара яндырды, ул да атламый. Алдагы көнне дә шул уң аягына сөртенеп егылды шул, баш арты таш плитәгә барып төште. "Шушы фермада гарип калып кая үләрмен?" дип уйлады. Көч-хәл, хезмәттәшләре ярдәме белән иртәнге эшен тәмамлап кайтыр юлга чыкты. Тагын җиде чакрым атлыйсы бар, ләкин сөяге сынган аяк тыңламый... "машинасы да йөрми, ичмасам..." , дип уйлап бетергәндә генә иренең "ВАЗ"ы күренде. Туктагач, Гөлфания уң аягын сөйри-сөйри кереп утырды һәм... ничек кире очып төшкәнен күрми дә калды. И-и, Вагыйз... "Синнән ферма исе килә", дигән сүзләрең... ике тезенә таянып юл уртасында калган Гөлфания күзеннән яшьләр тыела алмады. Үзе дә сизмәстән:"Хәлләремне кайчан аңларсың.. .Вагый-ыйз", дип кычкырган тавыш авылга кадәр ишетелде. 9 баласын йокыдан уятып бакый дөньяга күчте. Хәтта күршеләре Гөлфания сүзен тыңламауларына исләре китмәде, иренең йөзендә дә кайгы чаткылары күренмәде, балаларны бакчага тапшырырга кара кылды. Сызлый йөрәк... Үги әби генә иртәрәк вафат булды шу-ул.:..